خنک کردن بدن گاو و مبارزه با استرس گرمایی گاوها با استفاده از جوش شیرین

استرس گرمایی یکی از چالش‌های مهم در صنعت دامپروری است که می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت و بهره‌وری گاوها داشته باشد. در شرایط آب و هوایی گرم، گاوها با افزایش دمای محیط و تحت تابش مستقیم خورشید قرار می‌گیرند. این موضوع می‌تواند منجر به افزایش دمای بدن گاوها و بروز استرس گرمایی در آن‌ها شود. برای مقابله با استرس گرمایی در گاوها، روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. یکی از روش‌های نوین و مؤثر در خنک کردن بدن گاو ها، استفاده از جوش شیرین به عنوان یک ماده خنک کننده است. جوش شیرین یک ماده خنک کننده قوی است که قابلیت جذب گرما را داراست.

در این مقاله، به بررسی خنک کردن بدن گاو ها و مبارزه با استرس گرمایی با استفاده از جوش شیرین می‌پردازیم. ابتدا به معرفی مسئله استرس گرمایی در گاوها و تأثیرات آن بر بهره‌وری و سلامت آنها می‌پردازیم. سپس، خواص و قابلیت‌های خنک کنندگی جوش شیرین را بررسی می‌کنیم و همچنین مزایای استفاده از این روش را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

استرس گرمایی در گاوها

همانطور که ذکر شد، استرس گرمایی یکی از چالش‌های مهم در صنعت دامپروری است که می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت و بهره‌وری گاوها داشته باشد. استرس گرمایی باعث تغییرات فیزیولوژیکی مختلفی می‌شود که می‌تواند به کاهش فعالیت و عملکرد گاوها و همچنین کاهش تولید شیر منجر شود. در صورتی که گاو ها دچار این مشکل شوند، نیاز به اقدام سریع برای خنک کردن بدن گاو است.

“منطقه آسایش” گاو بین 41 درجه فارنهایت و 68 درجه فارنهایت (5 درجه سانتیگراد و 20 درجه سانتیگراد) است. گاوها در آستانه THI شروع به تجربه استرس گرمایی خفیف تا متوسط می کنند. آنها شروع به کاهش مصرف ماده خشک (DMI) و کاهش تولید شیر خواهند کرد. در این مرحله، ممکن است شاهد کاهش 2.3 کیلوگرم شیر به ازای هر گاو در روز باشیم.

هنگامی که THI به بالای 78 برسد، گاوها در استرس متوسط تا شدید خواهند بود که این مسئله موجب کاهش احتمالی شیر به میزان 3.6 کیلوگرم به ازای هر گاو در روز می‌شود. سرعت تنفس تا جایی افزایش می یابد که گاوها شروع به نفس نفس زدن می کنند. در حین نفس نفس زدن، گاوها از طریق بزاق، بی کربنات سدیم و آب بدن خود را از دست می دهند که وضعیت استرس گرمایی را تشدید می کند. pH شکمبه ممکن است به دلیل DMI کمتر کاهش یابد که سپس منجر به اسیدوز شکمبه می شود. سایر اثرات استرس گرمایی می تواند منجر به راندمان تولید مثل ضعیف، کاهش چربی شیر، لنگش، کاهش ایمنی بدن گاو، ورم پستان و بیماری های واگیردار گاوی شود.

برای مقابله با استرس گرمایی در گاو ها در فصل تابستان، روش‌های جدید و نوآورانه برای خنک کردن بدن گاو ها و افزایش بهره‌وری دامداری کشف شد‌اند. یکی از روش‌های نوین، کنترل خوراک دام ها است. این روش از لحاظ اقتصادی مؤثرتر و از لحاظ محیط زیستی پایدارتر است و می‌تواند به عنوان مکملی مناسب برای روش‌های سنتی خنک کننده در دامداری‌ها استفاده شود.

روش های مقابله با استرس گرمایی و خنک کردن بدن گاو

راه های مختلفی برای مبارزه با استرس گرمایی و خنک کردن بدن گاو وجود دارد، مانند استراتژی های محیطی و تغذیه. اگر قبلاً تغییراتی در امکانات خود برای خنک کردن حیوانات فراهم کرده اید (مانند سایه‌بان، پنکه، مه‌پاش، آبپاش و کاهش زمان نگهداری در ورودی و خروجی سالن)، قدم بعدی این است که جیره غذایی را بررسی کنید:

آب

ارائه آب با کیفیت و تمیز به حیوانات، به ویژه در هنگام استرس گرمایی ضروری است. همچنین آزمایش آب مصرف شده توسط گاوها مهم است. نظارت بر مصرف آب با کنتور آب را در نظر بگیرید. از آنجایی که گاوهای شیرده بیش از هر ماده مغذی دیگری آب مصرف می کنند، آب مهمترین جزء تشکیل دهنده شیر (تقریباً 87٪) است. گوساله‌های جوان گاوهای شیری (سه هفته قبل تا سه هفته پس از زایمان) نرخ متابولیسم و گردش آب بیشتری دارند و بنابراین نیاز بیشتری به آب در مقایسه با سایر گروه‌های حیوانات دارند.

علوفه

علوفه های با کیفیت پایین بیشتر در شکمبه باقی می مانند و باعث تولید گرمای بیشتری می شوند، در حالی که علوفه های با کیفیت بالا سریعتر هضم می شوند و باعث تولید گرمای کمتری می شوند.

انرژی

بیشتر انرژی مورد نیاز گاو از تخمیر علوفه در شکمبه به دست می آید. افزایش چگالی انرژی ممکن است به مقادیر بیشتری از کنسانتره یا محصولات جانبی نیاز داشته باشد. اما به خاطر داشته باشید که تغییر نسبت دانه به علوفه ممکن است خطر نداشتن فیبر مؤثر کافی برای بهینه سازی نشخوار را افزایش دهد. ناکافی بودن این مورد، موجب فعالیت جویدن کمتر و تولید بزاق کمتر می شود که می تواند منجر به کاهش pH شکمبه و اسیدوز حاد شکمبه شود. اضافه کردن یک منبع خوب از چربی را در جیره غذایی دام در نظر بگیرید که به گاوها کمک می کند انرژی مورد نیاز خود را دریافت کنند.

پروتئین

افزایش تراکم پروتئین در لبنیات را با تامین منابع پروتئینی قابل هضم در شکمبه، نیتروژن یا اسیدهای آمینه بای پس در نظر بگیرید. در طول استرس گرمایی، کاهش DMI می تواند میزان پروتئین موجود را کاهش دهد و منجر به کاهش پروتئین میکروبی در دسترس گاو شود.

مواد معدنی

تعریق به دفع گرما کمک می کند، اما سدیم، پتاسیم و فسفر بدن گاو را از بین می برد. می توان تغییرات رژیم غذایی را برای کمک به کاهش دفع این مواد مغذی استفاده کرد. بافرهایی مانند بی کربنات سدیم (جوش شیرین) باید به ۲۲۵ تا ۳۴۰ گرم در هر دام در روز افزایش یابد. متعادل کردن تفاوت کاتیون-آنیون در رژیم غذایی (DCAD) را نیز در نظر بگیرید یا اطمینان حاصل کنید که پتاسیم جیره 1.5٪ تا 1.7٪ از DMI را هدف قرار داده است. هنگامی که دمای محیط بالاتر از 86 درجه فارنهایت (30 درجه سانتیگراد) است، مطمئن شوید که رژیم غذایی حاوی حداقل 90 تا 115 گرم سدیم به ازای هر گاو در روز است.

سایر مواد معدنی مانند کروم نیز می توانند به مبارزه با استرس گرمایی و خنک کردن بدن گاو کمک کنند. کروم یک ریزمغذی ضروری است که عملکرد انسولین را در سطح سلولی تقویت می کند و در نتیجه به بافت ها اجازه می دهد تا گلوکز بیشتری را از جریان خون جذب کنند. افزایش در دسترس بودن و استفاده از گلوکز مزایای قابل توجهی برای گاو شیری دارد.

مکمل کروم همچنین اثرات منفی استرس را با کاهش مداوم کورتیزول سرم در طول دوره های استرس زا برای گاو را به حداقل می رساند. نشان داده شده است که این ماده معدنی حساسیت به انسولین و استفاده از گلوکز را افزایش می دهد و DMI را در طول استرس گرمایی برای کمک به حفظ تولید شیر بهبود می بخشد.

راحتی گاو در طول استرس گرمایی می تواند بسیار مهم باشد. حتی اگر تجهیزاتی مانند پنکه‌های مناسب، مه‌پاش و سایه‌بان در محیط وجود داشته باشند، گاوها باز هم می‌توانند استرس گرمایی را تجربه کنند. کنترل و پیاده‌سازی استراتژی‌های غذایی می تواند به گاوها کمک کند تا بر چالش استرس گرمایی غلبه کنند و در نتیجه از کاهش تولید شیر و کاهش باروری جلوگیری کنند.

بی کربنات سدیم (جوش شیرین) برای خنک کردن بدن گاو های شیرده در تابستان

طبق آزماشی که به منظور بررسی اثر بی کربنات سدیم بر تولید شیر در طول استرس گرمایی انجام شد، نتایج قابل توجهی در این زمینه بدست آمده است که در این بخش به بررسی آن می پردازیم. این آزمایش بر روی 197 گاو شیرده در اسپانیا، در مزرعه ای واقع در La Garrotxa (ژیرونا، اسپانیا) انجام شد. در مجموع 197 گاو هلشتاین شیرده استفاده شد. حیوانات در سه گروه تقسیم شدند: دو گروه درمان و یک گروه کنترل.

گاوهای گروه کنترل (87=n) یک بار در روز با جیره TMR تغذیه شدند و گاوهای گروه درمان (111=n) همان جیره را دریافت کردند، اما با افزودن 250 گرم مکمل بی کربنات سدیم به ازای هر گاو در روز. این مطالعه در دو دوره انجام شد که به عنوان گرم ترین دوره در طول سال در نظر گرفته شد:

• دوره 1: ماه جولای
• دوره 2: ماه اوت

دما، رطوبت و بارندگی روزانه جمع‌آوری شد و شاخص دما-رطوبت (THI) با استفاده از فرمول زیر محاسبه شد:

• THI= (1.8xT+32) – ((0.55-0.0055xRH) x (1.8xT-26))
• T=دما; RH=رطوبت نسبی.

میزان تولید روزانه شیر و ماده خشک مصرفی به صورت روزانه تعیین شد. در پایان هر دوره، تعداد تنفس، دمای رکتوم و نمونه ادرار از زیر مجموعه‌ای از گاوها (14 دام در هر گروه درمان) جمع‌آوری شد.

نتایج نشان می‌دهد که میانگین شاخص THI درست زیر آستانه تنش گرمایی است. با این حال، در گرم ترین زمان های روز، THI برای دوره 1 و 2 به ترتیب 86 و 88 بود. این THI متوسط تا شدید است و ممکن است منجر به افزایش تعداد تنفس و دمای بدن گاو شوند و منجر به کاهش تولید شیر از 3 تا 7 کیلوگرم شیر در روز شوند.

این نتایج نشان می‌دهد که گاوها حداقل در بخشی از روز تحت شرایط استرس گرمایی بودند که استفاده از اقدامات پیشگیرانه را توجیه می‌کند و یک تنظیم کافی برای آزمایش تغذیه بی‌کربنات سدیم در گاوهای تحت استرس گرمایی را فراهم می‌کند:

• دمای رکتوم در گاوهایی که با بی کربنات سدیم تغذیه شده بودند به طور متوسط 0.52 درجه سانتیگراد کاهش یافت.
• pH ادرار در گروه درمان با بی کربنات سدیم تمایل به کاهش داشت.
• غلظت بی کربنات در ادرار نیز در گروه کنترل، با بی کربنات سدیم کاهش یافت، اما غلظت پتاسیم تحت تأثیر قرار نگرفت.

این آزمایش در شرایط تنش گرمایی انجام شد و افزودن سدیم بی کربنات برخی از شاخص‌های استرس گرمایی (دمای رکتوم، بی کربنات ادرار و pH) را کاهش داد و مصرف ماده خشک و تولید شیر را در مقایسه با دام های گروه کنترل بهبود بخشید.

نتیجه گیری

 بنابراین، استفاده از مکمل های بی کربنات سدیم یا همان جوش شیرین می‌تواند در خنک کردن بدن گاو ها و مبارزه با استرس گرمایی تا حدودی موثر باشد. با توجه به اهمیت و اثرات مطرح شده، کنترل شرایط محیط و استفاده از استراتژی های تغذیه در هنگام بروز استرس گرمایی، اهمیت فراوانی در مقابله با این مشکل دارد. برای دریافت جوش شیرین مناسب دامی، می توانید از بهترین تولیدکننده جوش شیرین ، مقدار مورد نیاز مصرف خود را تهیه نمایید.

منابع:

https://www.bicarz.com/en/studies-testimonials/sodium-bicarbonate-supplementation-lactating-dairy-cows-during-summer

https://www.agproud.com/articles/44937-feeding-strategies-to-combat-heat-stress-in-dairy-cattle

https://www.deuka.de/en/current/2021-04-22-das_wirkt_gegen_hitzestress_bei_milchkhen