راهکار های تقویت سیستم ایمنی طیور
نگهداری از طیور و پرورش آن ها، در عین حال که می تواند حرفه پردرآمد و پربازدهی باشد، اما چالش ها و سختی های خاص خود را دارد. شما باید به عنوان پرورش دهنده طیور، به خوبی با ماهیت فیزیکی آن ها آشنا باشید و بهترین محیط و شرایط را برای رشد و پرورش آن ها فراهم کنید. یکی از مهم ترین این موارد، تقویت سیستم ایمنی طیور است. بدن پرندگان گاه می تواند در برابر عوامل بیماری زا، آلودگی ها و استرس، تضعیف شده و آن ها را از پای درآورد. بنابراین آگاهی از راهکارهای تقویت سیستم ایمنی بدن آن ها به یک ضرورت مهم تبدیل می شود. در غیر این صورت تلفات جانی افزایش پیدا کرده و شما متحمل خسارات زیادی خواهید شد. در این مطلب با این راهکارها آشنا می شویم.
سیستم ایمنی طیور و انواع آن
پرورش و نگهداری طیور تنها به داشتن سرمایه کافی نیاز ندارد. شما باید در این زمینه اطلاعات و دانش بالایی داشته باشید. تحقیق و بدست آوردن اطلاعات لازم در مورد پرندگان به شما کمک می کند تا سلامت آن ها را به خوبی تامین کنید و گوشتی سالم و باکیفیت به بازار ارائه دهید. برای تقویت سیستم ایمنی طیور، باید پیش از هر چیزی با مکانیسم عمل آن آشنا شوید. پرندگان دارای دو نوع سیستم ایمنی هستند. این دو نوع سیستم ایمنی به شرح زیر هستند:
- سیستم ایمنی اختصاصی
- سیستم ایمنی غیر اختصاصی
در ادامه با هر کدام از این دو نوع آشنا می شویم تا نحوه مراقبت و تقویت سیستم ایمنی طیور را بهتر کشف کنیم.
سیستم ایمنی اختصاصی
سیستم ایمنی اختصاصی طیور خود به دو گروه اصلی تقسیم می شود که عبارتند از: سیستم ایمنی هومورال و سیستم ایمنی سلولی. بیاید با هر یک از آن ها آشنا شویم.
- سیستم ایمنی هومورال
این سیستم ایمنی قادر است با آنتی بادی های موجود در جریان خون، همچون ایمونوگلوبولین ها به جنگ بیماری ها و عوامل آسیب زا برود. سلول هایی که وظیفه تولید آنتی بادی را در بدن طیور دارند، لنفوسیت های B گفته می شوند.
- سیستم ایمنی سلولی
در اینجا با لنفوسیت های T سروکار داریم که نسبت به لنفوسیت های B متنوع تر هستند و قادر به تولید لنفوکین ها هستند. لنفوسیت های T علاوه بر تخریب میکروب های بیماری زا، قادرند اثر مهارکنندگی نیز داشته باشند.
سیستم ایمنی غیر اختصاصی
این نوع سیستم ایمنی گویای مکانیسم های ارثی در بدن طیور است. سیستم ایمنی غیر اختصاصی به دلیل عدم توجه زیاد به مسائل بهداشتی، می تواند در معرض خطر باشد. اما معمولا این مسئله را با استفاده از روش هایی همچون واکسیناسیون طیور و داروهای آنتی بیوتیک رفع می کنند.
روش های افزایش مقاومت طیور در برابر بیماری ها
پرندگان معمولا در حالت کلی به دو روش در برابر میکروب ها و عوامل بیماری زا مقاومت می کنند که این دو روش به شرح زیر هستند:
- تولید آنتی بادی در بدن به دنبال واکسیناسیون طیور (مواجه شدن با بیماری که در اصطلاح به آن ایمنی فعال می گویند.)
- دریافت آنتی بادی از طریق تخم مرغ (به آنتی بادی های مادری که درون زرده تخم مرغ، آلبومین و دیگر مایعات درون تخم مرغ وجود دارند، ایمنی غیر فعال می گویند. چرا که طیور در تولید این آنتی بادی ها نقشی ندارند.)
زمانی که سیستم ایمنی طیور به هر نحوی سرکوب شود، بدن در برابر میکروب ها و عوامل بیماری زا ضعیف می شود و حساسیت آن در برابر عفونت ها بالا می رود. همچنین ورود هر نوع استرسی به پرنده می تواند روی سیستم ایمنی او تاثیر گذاشته و او را مستعد بیماری های مختلف کند. در حالی که با تقویت سیستم ایمنی طیور می توان به خوبی از بروز این اتفاقات پیشگیری کرد.
راهکار های تقویت سیستم ایمنی طیور
ما در ادامه به یک سری از راهکارهای موثر در تقویت سیستم ایمنی طیور اشاره می کنیم که می توانند در افزایش مقاومت بدن آن ها در برابر بیماری ها و عفونت ها تاثیرگذار باشند.
1. توجه به تغذیه طیور
قطعا یکی از مهم ترین عواملی که می تواند، سیستم ایمنی طیور را در برابر بیماری ها مقاوم کند، نوع و شیوه تغذیه آن هاست. یک سری نکات و توصیه های مهم در این مورد وجود دارند که اگر در دستور کار خود قرار دهید، می توانید سلامت تغذیه طیور را تامین کنید. این توصیه ها به شرح زیر هستند:
- برای کنترل میزان استرس طیور و کاهش احتمال بیماری در آن ها، می توان از جوش شیرین به عنوان یک مکمل خوب در جیره غذایی پرندگان استفاده کرد. جوش شیرین علاوه بر کاهش تنش های حرارتی و استرس های ناشی از محیط پرورش، مقاومت بدن طیور را در برابر عفونت ها و بیماری های باکتریایی افزایش می دهد.
- باید جیره غذایی طیور به نحوی انتخاب شود که انواعی از ویتامین های مورد نیاز بدن همچون ویتامین A، E، C، D و… از طریق آن به خوبی تامین شوند. مواد معدنی و ویتامین ها در تقویت سیستم ایمنی طیور نقش موثری را ایفا می کنند و بدن را در برابر ویروس ها و عوامل تضعیف کننده مقاوم می کنند.
- همچنین کنسانتره هایی که برای طیور استفاده می شوند باید از نظر سلامت و کیفیت مورد تایید قرار گیرند و سرشار از کلر، سدیم، آهن و مس باشند، چرا که این مواد معدنی به سلامت طیور کمک فراوانی می کنند.
2.استفاده از پروبیوتیک ها
این مورد نیز می تواند یکی از موثرترین راهکارها برای تقویت سیستم ایمنی طیور باشد. پروبیوتیک ها افزودنی های تغذیه ای بسیار مفید و موثری هستند که می توان از آن ها در تغذیه طیور استفاده کرد. پروبیوتیک طیور می تواند سلول های جداره روده را افزایش دهند و به این شکل، سیستم ایمنی پرنده را تحت تاثیر قرار دهند. بنابراین این ترکیبات ارزشمند مزایای بیشماری دارند که در ادامه به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم:
- کاهش میزان بیماری های گوارشی در پرندگان از طریق بهبود وضعیت گوارش در آن ها
- تقویت ایمنی موضعی پرندگان
- تقویت عملکرد دفاعی پرندگان
- پروبیوتیک ها با افزایش تعداد باکتری های تولیدکننده اسید لاکتیک درون روده پرندگان، پاتوژن های موجود در دستگاه گوارش را تا حد زیادی از بین برده و تلفات ناشی از افزایش پاتوژن در بدن پرندگان را کاهش می دهند.
- کاهش عفونت های گوارشی در پرندگان از طریق افزایش اسیدیته روده
- پروبیوتیک ها، پاسخ های ایمنی بدن به بیماری ها را قدرت و سرعت می بخشند.
- با مصرف پروبیوتیک ها، میزان باکتری های مضر در بدن طیور همچون؛ استرپتوکوکوس ها و استافیلوکوکوس ها به شکل چشمگیری کاهش پیدا می کنند. به این شکل، سیستم ایمنی بدن طیور به صورت موضعی تقویت خواهد شد.
3.واکسیناسیون طیور
همانطور که پیش از این نیز اشاره کردیم، یکی از روش هایی که سبب تقویت سیستم ایمنی طیور می شود، واکسیناسیون آن هاست. واکسیناسیون به شکل موثری می تواند از شیوع بیماری در میان پرندگان جلوگیری کند. ویروس ها، باکتری ها و میکروارگانیسم ها همیشه در کمین پرندگان هستند و گاه حتی سیستم ایمنی بیولوژیکی پرندگان و تغذیه مناسب نیز نمی توانند از آن ها در برابر بیماری های مختلف محافظت کنند.
بنابراین با واکسینه کردن پرندگان، به خصوص پرندگان جوان می توان تا حد زیادی از شیوع بیماری پیشگیری کرد. واکسیناسیون طیور همچنین از بروز خسارات مالی جلوگیری می کند. با انجام به موقع این کار، می توان سلامت پرندگان را تامین کرد و از تلفات جلوگیری نمود. واکسیناسیون پرندگان انواع مختلفی دارند و هر کدام از آن ها برای پیشگیری از بیماری های خاصی فرموله شده اند. اما چند نمونه از رایج ترین انواع واکسیناسیون طیور به شرح زیر هستند:
- واکسن مخصوص جوجه های یک روزه که سیستم ایمنی آن ها را در روزهای ابتدایی تولد مقاوم می کند و میزان مرگ و میر آن ها را کاهش می دهد.
- واکسن مارک که برای جلوگیری از بروز تومورهای مربوط به بیماری مارک و فلج پرندگان استفاده می شود.
- واکسن نیوکاسل که از بروز مشکلات عصبی، تنفسی و گوارشی در طیور به ویژه جوجه ها جلوگیری می کند.
- واکسن برونشیت عفونی که خود این واکسن حاوی ویروس برونشیت است و نکته مهم درباره آن این است که نباید در زمان شیوع بیماری تزریق گردد.
- واکسن آبله مرغان که برای پیشگیری از بیماری آبله مرغان در میان پرندگان استفاده می شود.
نکات مهم در خرید محصولات تقویت کننده طیور
در بازار انواع و اقسام محصولات تقویت کننده وجود دارند که می توان از آن ها برای افزایش مقاومت سیستم ایمنی پرندگان استفاده کرد. اما با توجه به میزان حساسیت بالای پرندگان در برابر بیماری ها، بهتر است در زمان انتخاب این محصولات تقویتی، دقت بالایی داشته باشید و آن ها را به طور کامل بررسی کنید. در زمان خرید نیز بهتر است به موارد زیر توجه داشته باشید:
- موثرترین ترکیباتی که در محصول مورد نظر به کار رفته اند، چه موادی هستند؟
- آیا محصول به طور مستقیم روی تقویت سیستم ایمنی طیور تمرکز دارد یا فواید و خواص دیگر آن موجب می شوند تا به شکل غیر مستقیم سیستم ایمنی را تقویت کند؟
- محصول مورد نظر به چه صورت و از طریق چه مکانیسمی اقدام به بهبود سیستم ایمنی طیور می کند؟
- آیا این محصول قادر است تمام بخش های مختلف سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار دهد یا تنها برای بخش خاصی تولید شده است؟
- آیا آزمایشات و بررسی های سلامت روی محصول انجام شده اند؟
