آبشخور باید در چه موقعیت هایی از دامداری قرار گیرد؟ نکات مهم در ایجاد آبشخور
دامداری یکی از فعالیت‌های مهم است که اهمیت بالایی در تأمین منابع غذایی و تولید محصولات دامی برای جوامع دارد. در این حوزه، مدیریت منابع طبیعی و آب به ویژه بسیار حائز اهمیت است. آبشخور به عنوان یکی از سازه‌های اصلی در دامداری، نقشی حیاتی در تأمین آب مورد نیاز دام‌ها و بهبود شرایط زندگی و بهره‌وری آنها دارد.
ایجاد آبشخور مناسب نه تنها به افزایش تولید دامی کمک می‌کند، بلکه به حفظ سلامت دام‌ها و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از کم آبی نیز کمک می‌کند. بنابراین، انتخاب موقعیت مناسب برای احداث آبشخور و رعایت نکات مهم در فرآیند ایجاد و مدیریت آن امری حیاتی است. در این مقاله، به بررسی موقعیت‌های مناسب برای ایجاد آبشخور در دامداری و نکات مهم در ایجاد آن خواهیم پرداخت.
بهترین موقعیت های قرار گرفتن آبشخور در دامداری کدام اند؟
بهترین موقعیت‌های قرارگیری آبشخور در محیط گاوداری به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله چیدمان و نقشه دامداری، نیازهای آبی دام‌ها، دسترسی به آب، شرایط آب و هوایی و فضای موجود در گاوداری. ما مکان هایی از جمله وسط بهاربند، داخل سالن شیردوشی و درب خروجی سالن شیردوشی را به عنوان بهترین مکان های قرارگیری آبشخور در دامداری پیشنهاد می‌کنیم و در ادامه بیشتر به این موارد خواهیم پرداخت. در ادامه این بخش، چندین فاکتور مهم برای قرار دادن آبشخور در محیط گاوداری آورده شده است.
- نزدیک به منطقه اقامت دام: آبشخور باید در محلی قرار گیرد که برای دام‌ها به راحتی قابل دسترس باشد. بهتر است آبشخور در نزدیکی منطقه اقامت گاوها قرار گیرد، تا آنها بتوانند بدون دشواری به آبشخور دسترسی داشته باشند.
- در نزدیکی منطقه تغذیه: اگر منطقه تغذیه دام‌ها جدا از منطقه اقامت آنها است، آبشخور باید در نزدیکی منطقه تغذیه قرار گیرد. این امر به دام‌ها کمک می‌کند تا بلافاصله پس از تغذیه به آبشخور دسترسی پیدا کنند و میزان مصرف آبشان را افزایش دهند.
- در محلی که از نور خورشید بهره‌برداری کند: آبشخور باید در محلی قرار گیرد که بهره‌برداری از نور خورشید را ممکن سازد. نور خورشید باعث کاهش رشد میکروب‌ها در آبشخور می‌شود و این امر می‌تواند به حفظ کیفیت آب و سلامت دام‌ها کمک کند. همچنین، در صورتی که گاوها در فصل‌های گرم دچار گرمازدگی شدند، مبارزه با استرس گرمایی و در دسترس بودن آب بسیار اهمیت دارد.
- مقدار آب مورد نیاز گاوها: با توجه به اینکه گاو در زمانی که شیردوشی‌اش تمام می‌شود، به مقدار بسیار زیادی آب احتیاج دارد، آبشخور باید بتواند مقدار کافی آب را در اختیار گاوها قرار دهد.
- فضای کافی برای آبشخور: آبشخور باید دارای فضای کافی باشد تا گاوها بتوانند به راحتی به آن دسترسی پیدا کنند. اگر آبشخور دوطرفه است، طول هر طرف آبشخور برای هر راس گاو باید حداقل 30 سانتی‌متر در نظر گرفته شود. اگر آبشخور دوطرفه نیست، طول آبشخور برای هر راس گاو باید حداقل 60 سانتی‌متر باشد.
- عمق آبشخور: عمق آبشخور باید بین 30 تا 40 سانتی‌متر باشد تا به طور مداوم آب تازه و سالم در داخل آبشخور گردش داشته باشد.
- سایه بان و لامپ مهتابی: بالای آبشخور باید سایه بانی قرار داده شود تا گرد و خاک موجود در هوا به داخل آب ریخته نشود. همچنین، استفاده از یک لامپ مهتابی بالای آبشخور می‌تواند گاوها را به سمت آبشخور جلب کند.
- جایگاه‌های فری استال: اگر از جایگاه‌های فری استال استفاده می‌کنید، فاصله 80 سانتی‌متری برای هر راس به عنوان فضای کافی می‌تواند کفایت کند.
نکات مهم در ایجاد و مدیریت آبشخور در دامداری
ایجاد و مدیریت آبشخور در محیط دامداری بسیار حائز اهمیت است. در اینجا، چند نکته مهم برای ایجاد و مدیریت آبشخور را بررسی می‌کنیم.
- تعداد و ابعاد: تعداد و ابعاد آبشخورها باید بر اساس تعداد گاوها و ظرفیت گاوداری تنظیم شود. برای جلوگیری از تراکم زیاد، تعداد آبشخورها باید کافی و متناسب با نیازهای آبی گاوها باشد.
- کیفیت آب: اطمینان حاصل کنید که آب موجود در آبشخور بهداشتی و تمیز است. آب باید بدون آلودگی و به میزان کافی در دسترس گاوها باشد. تمیزی و اصول بهداشتی دامداری نیز بسیار حائز اهمیت است.
- ظرفیت ذخیره‌سازی: در صورتی که گاوداری بزرگ باشد یا منابع آبی در منطقه محدود باشند، در نظر گرفتن ظرفیت ذخیره‌سازی آب مناسب برای تأمین نیازهای گاوها در دوره‌های کم آبی مهم است. استفاده از مخازن ذخیره‌سازی آب، ماندگاری و تأمین آب در مواقع اضطراری را تضمین می‌کند.
- تمیزی و ضدعفونی: آبشخورها باید به طور منظم تمیز و ضدعفونی شوند. این کار باعث جلوگیری از انتقال بیماری‌ها و عفونت‌ها بین گاوها می‌شود. همچنین، تمیزی آبشخورها از تشکیل رسوبات و آلودگی آب جلوگیری می‌کند.
مکان های پیشنهادی برای قرار دادن آبشخور در دامداری
قرار گرفتن آبشخور در وسط بهاربند
قرار دادن آبشخور در وسط بهاربند در دامداری می‌تواند گزینه مناسبی باشد، زیرا گاوها به راحتی می‌توانند به آبشخور دسترسی پیدا کنند. همچنین، با قرارگیری آبشخور در نزدیکی بهاربند، ممکن است گاوها در طول راه رفت و آمد به سمت شیردوشی، به آبشخور سر بزنند و نیاز آبی خود را برطرف کنند.
برای استفاده از وسط بهاربند به عنوان آبشخور، بهتر است ابعاد آبشخور را بر اساس تراکم گاوها در بهاربند تنظیم کنید. این اقدام باعث جلوگیری از تراکم زیاد گاوها می‌شود و همچنین به گاوهای ترسو و ریزجثه امکان استفاده از آب را می‌دهد. این روش بیشتر در شرایطی که گاوها برای مدت طولانی در هوای گرم و زیر نور خورشید در بهاربند قرار می‌گیرند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قرار گرفتن آبشخور در داخل سالن شیردوشی
قرار دادن آبشخور در داخل سالن شیردوشی در دامداری نیز می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد. با این روش، گاوها بلافاصله پس از شیردوشی، به آبشخور دسترسی پیدا می‌کنند و می‌توانند آب مورد نیاز خود را سریع تأمین کنند. این روش ممکن است در مواقعی که فضای خارج از سالن شیردوشی محدود است، مفید باشد.
تجربه‌های بسیاری از گاوداران نشان می‌دهد که تأمین آب در داخل سالن شیردوشی گاوها را برای ورود به سالن تشویق می‌کند و تا زمانی که آنها در شیردوش قرار می‌گیرند، به آب مورد نیاز خود دسترسی دارند. این روش باعث می‌شود که گاو در مدت زمان 5 تا 7 دقیقه‌ای که در شیردوش قرار دارد، وزن خود را بر روی پاهایش تحمل کند. برای اجرای این روش، بهتر است یک لوله PVC با قطر 30 سانتی‌متر را به دو نصف تقسیم کرده و آن را بر روی نرده‌های جلوی گاوها در شیردوش نصب کنید تا یک جریان آب مداوم برای استفاده دام فراهم شود.
قرارگرفتن آبشخور در درب خروجی سالن شیردوشی
قرار دادن آبشخور در درب خروجی سالن شیردوشی در دامداری نیز گزینه‌ای مناسب است. با این روش، آبشخور در نزدیکی درب خروجی قرار می‌گیرد و گاوها پس از خروج از سالن شیردوشی، به آن دسترسی پیدا می‌کنند. این روش می‌تواند در زمان صرفه‌جویی کند، زیرا آنها در طول راه رفت و آمد به آبشخور دسترسی خواهند داشت. می‌توان گفت این گزینه یکی از مناسب ترین گزینه های موجود است.
همچنین برای جلوگیری از ازدحام در سالن شیردوشی، فاصله‌ی آبشخور از درب خروجی سالن شیردوشی باید حداقل 6 متر باشد. این فضا به گاوها اجازه می‌دهد به راحتی از سالن خارج شده و از آبشخور استفاده کنند.
با توجه به نیازهای گاوها و شرایط دامداری خود، می‌توانید یکی از این گزینه‌ها یا ترکیبی از آنها را انتخاب کنید. همچنین، ممکن است نیاز به مشاوره با کارشناسان و افراد ذی‌صلاح داشته باشید تا بر اساس شرایط خاص گاوداری خود، مکان مناسبی برای قرار دادن آبشخور را انتخاب کنید. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد، همچنین برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با تجهیزات گاوداری به مطلب مورد نظر مراجعه کنید.
